به بیشتر خانمها توصیه میشود تا در دوران قاعدگی بعضی از فعالیتهای ورزشی خود را محدود یا متوقف کنند. این توصیهها بخصوص درباره فعالیتهای ورزشی استقامتی و یا رقابتهای جدی قویتر هستند و به طور کلی زنان را به حداقل تحرکات ورزشی در طول دوران قاعدگی تشویق میکنند در این میان بایدها و نبایدهای ورزش در این دوران همیشه مورد سوال خانمها بوده است.
شواهد افزایش خطر آسیب ورزشی در قاعدگی چقدر مورد اعتماد هستند؟ آیا میتوان با درمان خاص یا ایجاد تغییر در ورزش از خطر جلوگیری کرد؟ آیا همه ورزشها خطرناکند یا این که فقط تعداد خاصی از ورزشها را نباید انجام دهید؟ اگر قاعدگی روی آسیبپذیری موثر است، اگر قاعدگیمان نامنظم باشد چه کار باید کرد؟ آیا باید فعالیتهای ورزشی خود را در دوره قاعدگی محدود کنیم یا نه؟ هنوز در مورد ورزش و چگونگی آن در دوران قاعدگی اما و اگرهای جدی وجود دارد.
برخی از مطالعات انجام شده ـ ولی نه همه آنها ـ توانستهاند رابطهای بین افزایش خطر آسیب در طول برخی مراحل چرخه قاعدگی پیدا کنند. برای مثال، در مطالعهای در سوئد که در سال 1989 به چاپ رسید محققان 84 زن فوتبالیست را مورد مصاحبه قرار دادند و در مورد قاعدگی و آسیبها از آنها سوال کردند. آنها افزایش آسیبهای ناشی از ضربه را در دوره پیشقاعدگی و در حین قاعدگی گزارش کردند که این آسیب در کسانی که علائم پیشقاعدگی (مانند تحریکپذیری و ناراحتی سینه) داشتند بیشتر بود.
مطالعه دیگری از میشیگان که در سال 1998 به چاپ رسید، آسیب وارده به رباط را در
40 زن مورد مطالعه قرار داد و به این نتیجه رسید که این آسیبها در میانه چرخه بیشتر اتفاق میافتند. در مطالعه جدیدتر دیگری که روی دوندهها صورت گرفت معلوم شد اختلال قاعدگی با دوری طولانیتری از ورزش به علت آسیب عضلانی ـ اسکلتی همراه است و این مساله با زمان خاصی از چرخه قاعدگی مرتبط نمیباشد.
علت عدم وجود پاسخ چیست؟
هریک از شواهد فوق در مورد اثر قاعدگی بر آسیب به نتایج مختلفی دست یافتهاند. قسمتی از این مساله به این خاطر است که این مطالعات روی تعداد اندکی از خانمها صورت گرفته است و روش مطالعه آنها با هم متفاوت بوده است. چیزی که بیشتر باعث پیچیده شدن نتایج میشود این است که تعداد متغیرها بسیار است. مثلا نوع ورزش، شدت ورزش و نوع آسیب که هریک میتوانند اثری متفاوت داشته باشند و نتیجهگیری را برای ما دشوار کنند.
تئوریهای مختلفی برای توضیح ارتباط بین ورزش، آسیب و چرخه قاعدگی ارائه شدهاند. یکی از آنها بیان میکند که افزایش و کاهش برخی هورمونهای خاص بر استحکام و انعطاف رباطها یا تاندونها تاثیر میگذارد، اما این تئوری یا هیچ تئوری دیگری نیست که تاکنون توانسته باشد درست بودن خود را به اثبات برساند.
فعالیت ورزشی و چرخه قاعدگی
مطالعهها ادامه پیدا کردند و در یک مطالعه معلوم شد که گروهی از شناگران عملکرد ضعیفتری قبل از قاعدگی داشتند در حالی که در هنگام قاعدگی رکوردهای بهتری را از خود به جا گذاشتند. همچنین اسکیبازان پس از قاعدگی نتایج بهتری کسب کردند و ورزشکاران پرش طول در دوره قاعدگی موفقیت بیشتری کسب کردند.
در مطالعه مروری که در سال 1994 روی این مساله انجام شد معلوم شد که در بیشتر خانمها قاعدگی تاثیر قابل توجهی روی عملکرد ورزشی ندارد چرا که مدالهای مختلف و رکوردهای جهانی در مراحل مختلف چرخه قاعدگی کسب شده است. به علاوه اغلب ورزش متوسط برای رفع علائم پیشقاعدگی توصیه میشود. بنابراین به نظر نمیرسد که قاعدگی تاثیر منفی روی عملکرد ورزشی شما داشته باشد.
نتیجه چیست؟
دانستههای فعلی ما در مورد تاثیر چرخه قاعدگی بر آسیبهای ورزشی و عملکرد ورزشکاران ناکافی است و نمیتوان توصیه واضحی را مطرح کرد. فاکتورهای فردی شامل سلامت کلی، نوع ورزش و وضعیت تغذیه ممکن است بیش ازمرحله چرخه قاعدگی موثر باشند.
واضح است برخی خانمها که از علائم پیش قاعدگی یا قاعدگی رنج میبرند تمایلی برای ورزش کردن در آن هنگام ندارند. این که در هنگام قاعدگی ورزش کنید یا نه یک انتخاب شخصی است. در حالی که تحقیقات همچنان برای افزایش دانستههای ما ادامه دارند، خانمها میخواهند بدانند که میتوانند در بعضی مواقع خاص در ماه ورزش کنند یا نه.
دانستههای فعلی ما در مورد تاثیر چرخه قاعدگی بر آسیبهای ورزشی و عملکرد ورزشکاران ناکافی است و نمیتوان توصیه دقیقی را در این زمینه ارائه کرد
این شک و تردید باید با توجه به فواید و نشاط ناشی از ورزش تعدیل شود. بعلاوه خطرات ورزش بیش از اندازه که ممکن است منجر به قطع قاعدگی و افزایش خطر پوکی استخوان شود باید مد نظر قرار گیرند.
شواهدی وجود ندارد که نشان دهد فعالیت ورزشی باید فقط در مرحله خاصی از قاعدگی محدود یا متوقف شود یا تغییری در آن داده شود. تحقیقات معلوم کردهاند که تقویت ماهیچهها میتواند از آسیب رباطها پیشگیری کند و این کار برای جلوگیری از آسیب موثرتر است.
گردآوری : گروه سلامت سیمرغ