تمرینات قدرتی و مشکلات مفصلی
بدون داشتن اطلاعات کافی در زمینه آناتومی انسانی، برنامه ریزی تمرینی و حتی اجرای این برنامه های تمرینی عملاً ناممکن بوده و بدون داشتن اطلاعات کافی و اولیه در زمینه علوم پزشکی مرتبط با بدن آدمی امکان ادامه تمرین و امکان رسیدن به پیشرفت های ورزشی در طولانی مدت نیز امری محال به نظر می رسد. در این مقاله در مورد اصول اولیه پزشکی که دانستن آنها برای ادامه تمرین و برای حفظ سلامت مفاصل ضروری است بحث خواهیم کرد.
بدن آدمی بر پایه اسکلتی متشکل از استخوان هایی مجزا از هم که در مناطقی به نام مفصل به هم رسیده و با هم ارتباط برقرار می کنند استوار شده است. همانگونه که می دانید برای ایجاد حرکن در اندام ها و اعضای بدن، استخوان هایی که در مفاصل به هم می رسند باید بر روی هم لغزش داشته باشند. معمولاً رویه استخوان ها در این ناحیه از بدن را لایه ای از جنس غضروف پوشانده است که این لایه امکان حرکت و جابجایی بدون درد را برای آدمی فراهم می کند.
کم نیستند کسانی که در حین تمریناتی که در باشگاه های پرورش اندام و وزنه برداری دارند از دردهای شدید مفاصل سر شانه و یا زانوها می نالند و از علت این درد و همچنین از روش های صحیح کنترل و درمان این قبیل دردها نیز اطلاع درستی نداشته و در مورد ریشه دردهایی که دارند عوامل متعدد اما مردودی را دخیل می دانند.
«نزدیک به دو ماه است که درد شدیدی در سر شانه ها حس می کنم به طوری که این درد مرا به زانو درآورده است!»
«از چندین ماه قبل زانوهایم درد می کنند و این درد هر روز نیز شدید تر و شدید تر می شود!»
«آرنج هایم به شدت درد می کنند و همین امر نیز ادامه تمرین را برایم نا ممکن است!»
«درد مچ ها امانم را بریده است به طوری که گرفتن وزنه و حتی دمبل نیز برایم مشکل شده است!»
شما نیز این گفته ها را بارها و بارها از زبان کسانی که تمریناتی سنگین و شدید دارند می شنوید و به عینه نیز در باشگاه می بینید که این قبیل افراد به جای اینکه به فکر راه درمان معقول و منطقی باشند درد را سرکوب کرده و از داروهای ضد درد استفاده کرده و تمرین را با این شرایط ادامه می دهند!
درد نشانه ای از بروز ناهنجاری در بدن می باشد و خوردن داروهای ضد درد و از بین بردن نشانه، درمان محسوب نشده و به واقع رفتاری خطرناک است که از کم توجهی آدمی نشات گرفته و در طولانی مدت به ضرر آدمی تمام می شود.
در اغلب موارد مقالاتی که در مورد ورزش های قدرتی به رشته تحریر در می آیند تنها و تنها در مورد شیوه های سنگین تر کردن وزنه ها، روش های افزودن بر شدت تمرین، راهکارهای معقول و حتی در برخی موارد نامعقول و دوپینگ گونه افزودن بر حجم عضلانی و این قبیل موارد بحث می شود گویی که بدن آدمی از فولاد ضد زنگ ساخته شده است و همواره با مصدومیت و با سایش مفاصل و غیره بیگانه نیز بوده است!
این در حالی است که بدن آدمی از بافت های بسیار حساس و آسیب پذیری همچون تاندون، غضروف و استخوان ساخته شده است و پرداختن به تمرینات سنگین و شدید بدنی در صورتی که با رعایت احتیاط کامل همراه نبوده و با مراقبت های ویژه ای که افراد باید داشته باشند همراه نباشد یقینا عاری از درد و عاری از خطر بروز درد در مفاصل نخواهد بود.
آدمی و مخصوصا انسانی که در عصر ماشین و فضا زندگی می کند اصولا باید برای حفظ سلامت خود دست به عصا راه برود و در این بین کسانی که با تمرینات سنگین و شدید سر و کار دارند باید احتیاط بیشتری به خرج دهند.
در نگاه اول چنین به نظر می رسد که اهمیت محافظت از مفاصل در پرورش اندام و در ورزش های قدرتی بسیار کمتر از اهمیت مقوله افزایش حجم و قدرت عضلانی است اما به این مهم نیز باید توجه داشت کم نیستند کسانی که به حجم های بالایی از عضله رسیده و در ورزش های قدرتی همانند وزنه برداری و وزنه برداری قدرتی به موفقیت ها و رکورد های خیره کننده ای می رسند اما ناغافل به دردهای مفاصل گرفتار آمده و از رده خارج می شوند.
این افراد گذشته از اینکه از گردونه رقابت ها خارج می شوند حتی در زندگی طبیعی و عادی روزانه خود نیز دچار مشکل می شوند. هدف در پرورش اندام افزودن بر حجم عضلات بوده و هدف وزنه برداران و وزنه برداران قدرتی کار از پرداختن به ورزش مورد علاقه خود نیز افزودن بر رکوردهایی است که در رقابت ها به نام خود ثبت می کنند اما برای رسیدن به این اهداف وسیله هایی نیز لازم است که اصلی ترین و جانشین ناپذیر ترین این وسایل همانا خود بدن آدمی است!
حتما شما نیز با من هم عقیده هستید در صورتی که مفاصل آدمی سلامت خود را از دست داده باشند حتی داشتن عضلات ستبر و داشتن قدرت بدنی برتر نیز دردی از کسی دوا نخواهد کرد.
افزوده شدن بر شیوع مصرف استروئیدها در پرورش اندام و ورزش های قدرتی موجب بالا رفتن خیره کننده قدرت بدنی شده و موجب افزایش سطح انرژی گردیده و امکان تمرین شدیدتر و سنگین تر را برای بدنسازان فراهم کرده است و از سوی دیگر نیز مواد غذایی مصرفی ورزشکاران و حتی دیگر افراد عادی نیز روز به روز بی کیفیت تر و بی کیفیت تر شده و همین مسائل نیز دست به دست هم داده و موجب شده است تا ورزشکار پرورش اندام کار و در مفهوم کلی ورزشکار قدرتی کار امروزه به شدت در معرض بروز ناراحتی های مفصلی قرار بگیرد.
استروئیدها داروهایی هستند که تنها و تنها بر روی عضلات تاثیر داشته و در برخی موارد نیز موجب افزایش استحکام استخوان می شوند اما به این حقیقت نیز توجه داشته باشید که این دسته از داروها که امروزه یار اصلی ورزشکاران در افزودن بر حجم عضلانی و قدرت بدنی بوده اند متاسفانه تاثیر معنی داری در افزایش حجم و استقامت تاندون ها و همچنین تاثیر معنی داری در افزایش تحمل پذیری مفاصل از خود نشان نداده اند و همین مسئله نیز موجب شده است تا افزایش کارایی بدن و افزایش رکورد ها به کمک استروئیدها در طولانی مدت با ناراحتی های مفصلی همراه شده و کسانی هم که به کمک این دسته از داروها رکوردهایی را به نام خود ثبت کرده و یا حریفان را از میدان به در می کنند از عارضه مفصل درد در امان نباشند.
بدن آدمی برای ساختن بافت های مختلفی که در بدن ایفای نقش می کنند نیاز به دریافت عناصر، فلزات، مواد معدنی، ویتامین ها و دیگر مواد غذایی دارد اما به جرات می توان گفت که مواد غذایی مورد استفاده انسان امروزی که به صورت تجارتی و در بازار و **** مارکت و غیره عرضه می شود قابلیت و کیفیت لازم برای تامین نیاز افرادی که روزانه با تمرینات شدید و سنگین فیزیکی سر و کار دارند را ندارند.
در کشورهایی که به نوعی توسعه یافته و یا در حال توسعه محسوب شده و همه چیز تحت نظارت دقیق و واقعی کارشناسان به معنی واقعی کارشناس قرار دارد مواد غذایی عرضه شده در فروشگاه ها نیز تحت کنترل دقیق مقامات بهداشتی و غذایی بوده و به سلامت تغذیه شهروندان اهمیت داده می شود و هنوز هم در دهات و در گوشه و کنار ایران خانواده های بسیاری زندگی می کنند که مواد غذایی مورد نیاز خود را به دست خویش تولید کرده و از منابع غذایی بکری که ارزش غذایی بسیار بالایی دارند استفاده می کنند.
اما متاسفانه کسانی که در شهرهای بزرگ در ایران زندگی و شاید هم به نوعی ورزش می کنند در هیچ کدام از این دو دسته که به نوعی سلامت تغذیه آنان تامین می شود جای نمی گیرند و این موضوع نیز جای بسی نگرانی بوده است.
به مدد روش های نوین باغ داری و دامداری که به کمیت بیشتر از کیفیت اهمیت داده و هر روشی را برای افزودن بر حجم و وزن تولید مجاز دانسته و به لطف کود های شیمیایی اوره و فسفاته و غیره که خروار خروار به پای گیاه و درخت ریخته می شود و همچنین به مدد غذاهای آماده و حتی داروهایی که به صورت خوراکی و تزریقی به خورد دام های زبان بسته که به قصد تغذیه آدمی پرورش می یابند داده می شود تغذیه انسان امروز نیز به نوعی مصنوعی و عاری از کارایی و کیفیت شده است و انسان امروز از تغذیه تنها به پر کردن و انباشته کردن معده و شکم از مواد بی کیفیت و عاری از درشت مغذی ها وریز مغذی های مورد نیاز بدن اکتفا کرده است.
البته در این بین از تاثیر معنی دار و غیر قابل انکار روش های نوین نگهداری مواد غذایی به صورت کنسرو شده و هموژنیزه و پاستوریزه و غیره نیز نمی توان چشم پوشی کرد.
همین مواد غذایی که کیفیت لازم برای تامین سلامت آدمی را ندارد در قوطی های فلزی استریل شده و یا در سرد خانه های فریز شده و تا ماه ها و سال ها در انبارها و **** مارکت ها ذخیره شده و سپس مورد استفاده قرار می گیرند!
ناگفته نماند که انبار کردن های طولانی مدت مواد غذایی از ارزش غذایی آنها به شدت کم می کند. شاید شما هم از مقدار نمک بسیار زیادی که در داخل کنسروهای ماهی تن در ایران یافت شده و موجب درد سر استفاده کنندگان از این ماده غذایی می شود به ستوه می آیید. نقص موجود در روشهای نگهداری و بسته بندی کنسروهای ماهی را با افزودن نمک فراوان به آن جبران می کنند و در این بین نیز کم ترین توجهی به ذائقه و حتی سلامتی کسانی که مصرف نمک فراوان برای آنها به معنی استقبال از خطر بوده و یا به معنی از دست رفتن کات بدن می شود نمی شود. یادآوری این مهم ضروری است که ورزشکاران رشته های پرورش اندام در دوران کات باید مصرف نمک را به حداقل رسانده و در عوض از پروتئین فراوان استفاده کنند. گفته می شود که یکی از بهترین مواد غذایی برای مصرف در این دوران ماهی تن می باشد اما با مقدار نمکی که در تن های موجود در بازار ایران یافت می شود ورزشکار ناچار از گرفتن تن در زیر آب سرد شده و به ناچار به هر زحمتی که شده باشد مواد باقی مانده را می بلعد. در صورتی که از نمونه های خارجی ماهی تن استفاده کرده باشید به تفاوت های موجود بیشتر پی می برید.
زمانی که فردی عادی و به قول امروزی ماشین زده از این نوع مواد غذایی تغذیه می کند شاید اختلال چندانی در سلامت وی به وجود نیاید هر چند که ماشینی شدن زندگی خود بزرگ ترین اختلال است اما زمانی که فردی وزنه بردار و پرورش اندام کار و یا حتی ورزشکار رشته های قدرتی همچون قوی ترین مردان و غیره در طول روز همانند یک وایکینگ تمرین کرده و در طول روز نیز از این مواد غذایی بی ارزش استفاده می کنند یقینا در طولانی مدت از درد مفاصل نیز در امان نخواهند بود.
در صورتی که تغذیه سالم به معنی واقعی کلمه داشته باشید به راحتی می توان 80 درصد مصدومیت های مفصلی را پیشگیری و کنترل کرد. از تغذیه که بگذریم باید گفت که از بین هر 10 نفری که به دردهای مفصلی گرفتار شده اند 9 نفر از آنان این دردها را مدیون اشتباهات قابل پیش بینی و قابل پیشگیری هستند که در این قسمت از مقاله به گوشه هایی از آنها اشاره می کنیم:
گرم نکردن کافی بدن و مفاصل قبل از پرداختن به تمرینات شدید و سنگین و یا گرم کردن ناکافی بدن و مفاصل قبل از پرداختن به تمرینات شدید و سنگین!
من خود به عینه هر روزه افرادی را در باشگاه می بینم که گرم کردن قبل از آغاز تمرین را منحصراً مربوط به مبتدی ها دانسته و به غلط بر این باور هستند که افراد و ورزشکاران پیشرفته همچون خودشان! نیازی به گرم کردن قبل از تمرین ندارند!
گرم نکردن بدن و مفاصل قبل از تمرین و همچنین گرم نکردن کافی بدن زمینه را برای بروز مصدومیت های مفصلی فراهم کرده و در طولانی مدت می تواند فرد را زمین گیر کند.
برخی از افراد به غلط عقیده دارند که گرم کردن بدن در اصل اتلاف وقت بوده و به جای صرف زمان و انرژی برای گرم کردن بدن می توان به اصل کار که همان تمرین شدید بر روی عضلات است پرداخت!
همانگونه که در ابتدای حرکت، موتور ماشین خود را به خوبی گرم کرده و ابتدا با دنده یک حرکت کرده و سپس به تدریج دنده اضافه می کنید بدن خود را نیز قبل از تحت فشار قرار دادن باید خوب گرم کنید.
طولانی تر کردن بیش از حد جلسات تمرین و افزودن غیر معقولانه بر تعداد جلسات تمرین در طول هفته!
هستند کسانی که طولانی تر کردن و طولانی تر شدن جلسات تمرین را برای پیشرفت های سریع و خیره کننده مفید ارزیابی کرده و از این قبیل رفتارهای خطر ساز استقبال کرده و آن را به اطرافیان و شاگردان خود نیز تجویز می کنند.
برخی دیگر از افراد نیز بر این باور هستند که مصرف استروئیدها این امکان را برای فرد فراهم می کند تا ساعت ها در طول روز تمرین کرده و از گزند تمرین زدگی و مصدومیت در امان باشند.
اما این مهم را همواره به خاطر داشته باشید که افراط در تمرین به هر شکلی و شرایطی که باشد خطرناک بوده و در طولانی مدت گذشته از تبعات منفی دیگری که به همراه خواهد داشت حتی سلامت مفاصل شما را نیز به طور جدی به خطر خواهد انداخت.
استفاده از وزنه هایی به مراتب سنگین تر از آنچه که فرد قدرت لازم برای تمرین کردن با آنها را دارد !
کم نیستند کسانی که به ظاهر به ورزش پرورش اندام مشغول هستند اما در حقیقت می بینیم که هدفی به جز سنگین تر کردن شتاب زده و عجولانه وزنه هایی که در حین تمرین از آنها استفاده می کند نداشته و به این ترتیب در جلب توجه دیگران بیش از پیش موفق شده و تصور می کنند که با این شیوه تمرین به هدفی که دارند نزدیک تر می شوند.
مفاصل آدمی طاقت تحمل فشار سنگین تمرینات حساب نشده و دیوانه وار را ندارد و به همین دلیل نیز بی پرده باید گفت که در اثر پرداختن به چنین رفتارهای نامعقول که در باشگاه های پرورش اندام نیز به فراوانی دیده می شود ابتلاء به دردهای مزمن و حتی در برخی موارد حاد مفصلی نیز قابل پیش بینی خواهد بود.
استراحت نکردن کافی در بین فصول تمرین شدید!
پس از هر چند هفته و در برخی موارد نیز هر چند ماه تمرین شدید و طاقت فرسا که برای تشدید فرایند عضله سازی و برای افزایش رکورد ها الزامی است باید و باید مدت زمانی در حدود 6 روز تمام و حتی در برخی موارد بیشتر را به استراحت مطلق اختصاص داده و فرصت لازم برای ترمیم مصدومیت های مفاصل، تاندون های و حتی خود عضلات را در اختیار بدن قرار داد.
کم نیستند کسانی که در باشگاه های ایران همانند تراکتورهای ساخت رومانی از بدن خود کار کشیده و در تمام طول سال با حداکثر شدت تمرین کرده و افزایش حجم و قدرت عضلانی چشم آنها را آنچنان پر کرده است که توجهی به سلامت و استراحت تاندون ها و مفاصل نکرده و در نتیجه و در نهایت نیز با دردهای مزمن مفاصل و غیره از میدان به در می شوند و حتی از زندگی عادی خود نیز باز می مانند.
عدم استفاده از تکنیک صحیح!
عدم استفاده از تکنیک صحیح نیز از جمله مواردی بوده است که افراد در ایران به فراوانی در طول تمرین مرتکب شده و در نتیجه با مصدومیت روبرو می شوند. زمانی که وزنه های مورد استفاده در حین تمرین را در حد افراط زیاد می کنیم طبیعی است که توان و قدرت لازم برای کامل کردن دامنه حرکت و اجرای صحیح حرکت را نداشته و زیر وزنه انتخاب شده تقلا کنیم.
من به عینه افرادی را می بینم که وزنه هایی بیش از حد توان واقعی خود انتخاب کرده و به جای اجرای صحیح و اصولی تکنیک به هر حیله و حقه ای متوسل می شوند تا وزنه انتخابی خود را بالا ببرند!
در این شرایط است که مفاصل دچار مصدومیت شده و مصدومیت های مفاصل نیز در طولانی مدت فرد را زمین گیر می کنند. شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که مهره های کمر نیز به نوعی مفصل محسوب می شوند و بسیاری از افرادی که به تمرین با وزنه می پردازند در طولانی مدت از کمر دردهای مزمن و حتی در برخی موارد حاد می نالند.
فردی که جثه ای طبیعی داشته و چند ماهی بیشتر نیز از شروع تمرین وی نمی گذرد زمانی که برای اجرای حرکت لیفت وزنه های بسیار سنگین را انتخاب کرده و برای اجرای حرکت سر شانه و غیره وزنه های سنگین را انتخاب کرده و نیاز به بلند کردن هالتر های سنگین از روی زمین پیدا می کند در برخی موارد به دلیل عدم آشنایی به تکنیک بلند کردن صحیح وزنه از روی زمین از تکنیک نادرست استفاده کرده و در برخی موارد نیز به دلیل سنگین بودن بیش از حد وزنه از پس اجرای صحیح تکنیک بر نیامده و با قوس دادن کمر و غیره وزنه را از زمین بلند می کند!
برخی از ورزشکاران را دیده اید که برای اجرای حرکات سر شانه با هالتر از وزنه هایی به مراتب سنگین از حد توان خود استفاده کرده و در بلند کردن وزنه از روی سینه و پرتاب آن به بالای سر از حرکات انفجاری استفاده کرده و زیر وزنه تقلا می کنند!
تمامی این قبیل رفتارها و حرکات در طولانی مدت با فرسایش مفصل همراه بوده و در برخی موارد نیز با مصدومیت های حاد و ناگهانی فرد را از کار افتاده می کند.
چندی قبل در یکی از باشگاه ها با فردی برخورد کردم که از چند عدد مچ بند و باند کشی و غیره برای باند پیچی کردن آرنج های خود استفاده کرده بود و با تمام دردی که در آرنج های خود حس می کرد حرکت «پول اور» را هالتر صاف اجرا می نمود!
عجیب تر از همه اینکه این فرد علت اصلی احساس درد در ناحیه آرنج های خود را به کمبود کلسیم در بدن خود ربط می داد و از قرص های جوشان کلسیم نیز استفاده می کرد!
در صورتی که این فرد از آناتومی بدن و از دامنه حرکتی که برای مفاصل آرنج تعریف شده است اطلاع کافی می داشت و از این حقیقت آگاه می بود که اجرای این حرکت با هالتر صاف فشار شدید و شکننده ای را بر مفاصل آرنج وارد می کند هرگز چنین دردی را تجربه و تحمل نمی کرد.
این مقاله متعلق به بانک مقالات پایگاه تخصصی پرورش اندام و ورزش های قدرتی به آدرس پاوربیلدینگ دات آی آر powerbuilding.ir می باشد. تمامی این مقالات با اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران، پیشتر در قالب کتاب چاپ و منتشر گردیده است و بدیهی است هر گونه کپی برداری و استفاده کلی و جزئی از این مقالات در کتاب ها، سایت ها، وبلاگ ها، نشریات و غیره بدون اجازه کتبی از مدیر سایت حتی با ذکر منبع نیز ممنوع بوده و افراد خاطی قویاً تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.
زمانی که این فرد اجرای این حرکت را برای مدتی از برنامه تمرینی خود حذف کرده و سپس نیز هالتر صاف را با هالتر ez جایگزین کرد این درد نیز برای همیشه از بین رفت!
عدم استفاده از تغذیه ورزشی سالم و مواد غذایی کافی!
زمانی که تمام هم و غم خود را متمرکز بر تمرین کرده و از تغذیه اصولی غافل شویم نیز می توان بروز دردهای مفصلی در طولانی را محتمل دانست. در این مقاله به گوشه هایی از نارسایی های تغذیه انسان امروز اشاره کردیم و در مقالاتی که در این نشریه به چاپ می رسد نیز در مورد اصول کلی حاکم بر تغذیه ورزشی صحبت کردیم.
برخی از افراد به طور مادرزادی و یا ژنتیکی به دردهای مفصلی مبتلا بوده و یا مستعد به ابتلا به این قبیل دردها هستند اما از این مهم نیز نمی توان چشم پوشی کرد که هر کدام از دلایل فوق در ابتلای فرد به دردهای مفصلی دخیل و تاثیر گذار بوده است.
شاید اشاره به این نکته خالی از لطف نباشد هر کدام از عوامل یاد شده برای مبتلا کردن فرد به دردهای مفصلی کفایت می کند اما در ایران کم نیستند ورزشکارانی که مجموعه ای از این عوامل خطر ساز را با خود دارند و یا تمامی موارد منفی یاد شده در مورد آنها صدق می کند!
زمانی که در کمتر از 12 نصف روز مربی رسمی پرورش اندام فول سیستم با تمام امکانات تربیت شده و تحویل جامعه ورزش کشور داده می شود، بروز چنین فجایع فلج کننده ای نیز دور از انتظار نخواهد بود.
مربی ورزش باید از اصول تمرین، از آناتومی، از دینامیک حرکت، از کمک های اولیه، از اصول اولیه حاکم بر فیزیک و غیره و غیره بهره کافی برده و در تمامی طول تمرین نیز بر بالای سر شاگرد خود حاضر و ناظر باشد.
آیا در ایران چنین حرف هایی محلی از اعراب دارد؟!
کمتر کسی را می توان یافت که حتی برای یک بار هم که شده سر درد و درد مفاصل را در طول عمر خود تجربه نکرده باشد اما این قبیل دردها که پس از مدت زمان نه چندان طولانی برطرف شده و از بین می رود با دردهای مزمنی که سال های سال فرد را رنج داده و در برخی موارد امید چندانی به درمان آن ها نیز نمی رود تفاوت دارد.
دردهایی که در اثر اشتباهات یاد شده در پاراگراف های بالا ایجاد می شود اگر چه به راحتی قابل پیش بینی هستند اما معمولا مزمن بوده و به سختی درمان می شوند.
در صورتی که قبل از تمرین به خوبی بدن و مفاصل خود را گرم کرده، در طول هفته بیش از 3 الی 4 جلسه تمرین نکرده، جلسات تمرینی را بیش از 45 الی 60 دقیقه طولانی تر نکرده، در انتخاب وزنه هایی که به کار می برید معقولانه رفتار کرده، تغذیه ای مطلوب داشته و پس از یک دوره تمرین فشرده نیز استراحت کافی به بدن و مفاصل خود بدهید می توان امیدوار بود که از دردهای قابل پیش بینی مفاصل در امان باشید.
انواع مشکلات مفصلی
علاوه بر فاکتورهای یاد شده در این مقاله دلایل دیگری نیز موجب بروز درد در مفاصل می شوند که این قبیل دردها را به راحتی نمی توان پیشگیری کرد. در این مقاله به طور مختصر به برخی از عوامل ابتلاء فرد به دردهای مفصلی اشاره می کنیم:
آرتریت یا ورم مفاصل
این ناهنجاری و این بیماری که عموم از آن به نام روماتیسم یاد می کنند انواع گوناگونی دارد که در این مقاله به دو نوع خاص و شایع آنها اشاره می کنیم:
دردی که در مفاصل برخی از ورزشکارانی که با تمرینات شدید و سنگین بدنی سر و کار دارند دیده می شود معمولا از نوع اول این بیماری می باشد. این بیماری و درد ناشی از بروز آن که در مفاصل افراد و ورزشکاران دیده می شود در اثر برخورد و در اثر ایجاد اصطکاک بین استخوان هایی که در نواحی مفصل ها به یکدیگر می رسند به وجود می آید.
همانگونه که پیشتر گفته شد لایه ای از بافت های غضروفی رویه استخوان هایی که در مفصل با یکدیگر درگیر می شوند را پوشانده و سبب می شود تا استخوان ها از درگیر شدن مستقیم و بی واسطه با یکدیگر که معمولا با درد شدید و با سایش استخوان ها همراه می شود در امان باشند.
در این بیماری، لایه های غضروفی به تحلیل رفته و استخوان ها همدیگر را می سایند و همین مسئله نیز درد بسیار شدیدی را در مفاصل ایجاد می کند و در برخی موارد این درد افراد را فلج و زمین گیر می کند. البته ناگفته نماند که این عارضه و درد ناشی از آن به یکباره شدت نگرفته و ابتدا از دردهای خفیف شروع می شود.
غضروف ها بافت های نرم و ارتجاع پذیری هستند که برخورد آنها با یکدیگر اصطکاک چندانی را سبب نمی شود. وجود این لایه در مفاصل همانند روغن و گریسی که در لولا زده می شود مفاصل را نرم کرده و از اصطکاک بین استخوان های درگیر در مفاصل جلوگیری می کند.
صاف کردن و صیقل دادن سطوحی که قرار است بر روی هم بلغزند از اصطکاک بین این دو سطح کم می کند و غضروف ها در مفاصل نیز دقیقا این وظیفه را بر عهده دارند
دلیل از بین رفتن غضروف ها در مفاصل گوناگون و متعدد بوده و شامل عوامل ژنتیکی و عوامل اکتسابی همانند تمرینات شدید و حساب نشده بدنی، سوء تغذیه و غیره می باشد. از بین رفتن غضروف های موجود در بافت مفاصل شاید در نگاه اول چندان جدی گرفته نشود اما به خاطر داشته باشید که درد ناشی از این نقص در مفاصل به قدری شدید می شود که گاه تمرینات و حتی زندگی روزانه افراد را فلج می کند.
فراموش نکنید که این درد بسیاری از ورزشکاران رشته های قدرتی را از میدان به در کرده است و افراد زیادی را امروزه خانه نشین و حتی اسیر بستر بیماری کرده است.
Bursitis یا آماس کیسه های مفصلی
بولبرینگ هایی که در چرخ ها و در دیگر قسمت های ماشین آلات و حتی خودروها به کار گرفته می شود معمولا باید روغن کاری و گریس کاری شوند. این امر اصطکاک را به حداقل رسانده و گردش آن را آسان تر می کند.
در مفاصل موجود در بدن آدمی نیز علاوه بر غضروف ها که نقش کاهنده اصطکاک را دارند مایعی نیز وجود دارد که نقش روغن های نرم کننده را بازی کرده و در اصطلاح انگلیسی bursae نامیده می شود. این مایع وظیفه روان تر کردن حرکت استخوان های درگیر در مفاصل را بر عهده دارد.
اگر مفصل دچار التهاب شده و این التهاب در کیسه های حاوی این مایع که در مفاصل قرار دارد منتشر شود درد مزمنی در مفاصل شکل می گیرد که از این درد در علم پزشکی به نام bursitis یاد می شود.
ورزشکارانی که فشار بیش از حد به مفاصل خود وارد می کنند با این درد بیگانه نیستند. این درد در اغلب موارد در مفصل سر شانه ها و آرنج ها دیده می شود. اما گفته می شود که این قبیل دردها در دیگر مفاصل نیز دیده شده است. این درد اگر جدی گرفته نشود و در جهت درمان آن اقدامات لازم صورت نگیرد زمین گیر شدن فرد در طولانی مدت نیز قابل پیش بینی خواهد بود.
Tendonitis یا التهاب تاندون ها
گفته می شود که عمده دلیل بروز درد در مفاصل کسانی که به ورزش های قدرتی می پردازند بروز این عارضه (التهاب تاندون ها) در مفاصل آنان بوده است. خوشبختانه درمان این عارضه و این بیماری نسبت به دیگر انواع دردهای مفصلی آسان تر بوده است اما در اغلب موارد ورزشکار به جای داشتن توجه کافی به سلامت مفاصل، این قبیل دردها را جدی نگرفته و یا برای درمان آن از شیوه های غلط همانند استفاده از ضد دردهای قوی و یا حتی استروئیدها استفاده می کند.
در صورتی که فرد علیرغم داشتن این درد به تمرین ادامه داده و شیوه و الگوی تمرین خود را تصحیح نکرده و احتیاطات لازم را به عمل نیاورد این درد نیز در کوتاه مدت فرد را برای همیشه بایگانی خواهد کرد. تاندونیت به این معنی است که تاندون های اطراف مفصل دچار التهاب شده، کشیده شده و یا حتی دچار مصدومیت ها و پارگی های میکروسکوپی می شوند.
تاندون بافت سفت و مقاومی است که در انتهایی ترین نقطه عضلات موجود بوده و نیروی حاصل از انقباضات عضلانی را به استخوان های انتقال داده و موجب حرکت کردن اندام ها و اعضای بدن آدمی می شود.
برای رهایی از این عارضه استراحت کافی الزامی است. قرار دادن فرصت لازم برای ترمیم تاندون ها در اختیار بدن اولین گام برای بهبودی خواهد بود.
پیشگیری مقدم بر درمان
درمان دردهای مفصلی حتی در بهترین و کامل ترین شرایط نیز پروسه ای زمان بر بوده مدت زمان زیادی فرد را از تمرین و از زندگی کردن باز می دارد. در هر زمینه ای که شما تصور کنید پیشگیری مقدم بر درمان بوده است و در مورد مشکلات مفصلی نیز این تقدم پر رنگ تر ظاهر می شود.
در صورتی که به سلامت مفاصل خود اهمیت می دهید به این توصیه ها عمل کنید:
قبل از پرداختن به تمرین بدن و مفاصل خود را به خوبی و به طور کامل گرم کنید.
از الگوی صحیح تمرین پیروی کنید و مفاصل خود را همیشه در جهتی که برای چرخیدن در آن جهات ساخته و طراحی شده اند به کار بگیرید. چرخش مفاصل در جهت هایی که برای چرخیدن در آن جهات طراحی نشده اند موجب سائیده شدن بافت غضروفی شده و در طولانی مدت درد شدیدی را سبب می شود.
از قهرمان بازی خودداری کرده و از انتخاب وزنه های سنگین تر از حد توان پرهیز کنید.
قبل از اجرای ست ها و تکرار هایی که در برنامه تمرینی دارید همیشه یک ست سبک را برای گرم کردن عضلات و مفاصل خود اجرا کنید.
تغذیه ورزشی به معنی تام کلمه داشته باشید و به کره پیچیده شده در زر ورق و به نان سوخاری عاری از سبوس و به غذاهای کنسرو شده و به سبزیجات پخته شده و سرخ شده در روغن و به دیگر موادی که امروزه به اسم غذا به خورد انسان ماشین زده داده می شود بهایی ندهید.
گزینه های درمان
از معمول ترین شیوه های درمان درد مفاصل می توان به دارو درمانی، استفاده از داروهای ضد التهاب و استراحت های کامل و طولانی مدت اشاره کرد که بسته به نوع عارضه به وجود آمده در مفصل می توان از آنها استفاده کرد.
ژلاتین نوعی ماده طبیعی است که به عنوان غذا مورد استفاده قرار گرفته و در ترکیب برخی مکمل های غذایی نیز یافت می شود. این ماده را از کلاژن موجود در بافت های حیوانی تهیه می کنند.
ژلاتین حاوی پروتئین هایی است که برای استحکام بافت های غضروفی، بافت تاندون ها و حتی استخوان ها لازم و ضروری است. پرولین و گلیسین دو نوع اسید آمینه شناخته شده می باشد که در ترکیب ژلاتین و در ترکیب بافت های کلاژن نقش مهمی را بر عهده دارد.
امروزه مکمل های ژلاتینتی مختلفی در سطح جهان تولید شده و به فروش می رسد. اگر چه این ماده در کشور ما چندان معمول و شناخته شده نمی باشد اما از خوردن مواد غذایی طبیعی همانند پاچه گوسفند به راحتی می توان ژلاتین مورد نیاز بدن را تامین کرد.
در این مقاله از پرداختن به مکمل ها و موادی که در بازار ایران یافت نمی شود خودداری می کنیم اما به این مهم نیز باید اشاره کرد که استفاده از مواد غذایی کافی همانند اسید آمینه ها، اسید های چرب ضروری و روغن ماهی در التیام دردهای مفصلی موثر واقع می شود.
مصرف مواد معدنی از جمله آسپارتات منگنز و مصرف ویتامین ها از جمله ویتامین شناخته شده E نیز در بهبود این دردها تاثیر به سزایی داشته است.
همانگونه که ذکر شد برخی از دردهای مفصلی در اثر از بین رفتن بافت های غضروفی موجود در عضلات به وجود می آید. گفته می شود که در این قبیل موارد می توان از مکمل هایی همانند گلوکوزآمین سولفات و Chondroitin sulphate استفاده کرده و روند غضروف سازی در بدن را تشدید کرد. اما چنین به نظر می رسد که این قبیل مکمل ها نیز تنها و تنها ترفندی برای پول درآوردن بوده و تاثیر چندانی در تشدید فرایند غضروف سازی در بدن نداشته است.
بهتر آن است که به جای استفاده از مکمل های بی اصل و نسبی که امروزه به نام اکسیر های شفا بخش به خورد کشورهای جهان سوم داده می شود و قلابی زنی معمول در ایران نیز حتی دسترسی به نمونه های اصل آنها را با مشکل روبرو کرده است از غذاهای طبیعی همانند پاچه گوسفند، سبزیجات تازه، منابع پروتئینی تازه حیوانی و گیاهی و دیگر مواد غذایی غنی از درشت و ریز مغذی ها استفاده کنید.
برچسب هاتمرینات قدرتی و مشکلات مفصلی ,
منبع:http://www.powerbuilding.ir