تکواندو یک هنر رزمی کره ای و یکی از ورزشهای المپیکی است. این رشته دارای بیشترین تعداد ورزشکار درمیان هنرهای رزمی در سراسر دنیا ست.

فنون تکواندو از ورزشهای سنتی تاریخ کره استخراج و پس از جنگ جهانی دوم با تلاش مستمر اساتید هنرهای رزمی کره جنوبی در قالب یک ورزش رزمی مدرن به دنیای هنرهای رزمی عرضه شده است.

اگرچه این ورزش تأثیراتی از کاراته پذیرفته و شباهتهایی نیز با برخی سبک های جنوبی کونگ فو در آن به چشم می خورد، اما استیل خاص این رشته دفاعی که متکی بر ضربات پا با حداکثر قدرت است و بر حفظ فاصله فیزیکی با دشمن و طراحی فنون برای دور کردن مهاجم تاکید دارد، آن را از تمام سبک های رزمی موجود متمایز می کند.

قدمت این رشته به گواهی دیوارنگاره ها و نقاشی های به جا مانده در مقبره های «کاگجوچونگ» و «مویونگ چانگ» در کره شمالی (منچوری غربی) به 20 قرن پیش می رسد.- دریکی از این تصاویر مردی در حال اجرای یک فن دفاع با دست ترسیم شده که کاملاً مشابه ضربه اول گول ماگی (دفاع بالا) در تکواندو است.- همین موجب شده تا تکواندو تاریخی کهن تر از سایر ورزشهای مرسوم در شرق آسیا مانند کاراته و کونگ فو داشته باشد. 

شواهد قابل اعتمادی وجود دارد که شکل امروزین تکواندو از رشته های رزمی «سوباک» و «تکوان» که در دوران حکومت سلسله گوجوریو (37 ق.م تا 668 م) در شمال کره تمرین می شده، اقتباس شده است. در این دوران اهمیت زیادی به توانائیهای جنگی داده می شد و مسابقات منظمی برگزار می شد، شامل؛ رقص با شمشیر، تیراندازی، نبرد تن به تن، مبارزه ای که در آن دو نفر با شکستن یخ روی دریاچه وارد آب سرد شده وبه مبارزه می پرداختند. 

در دوران پادشاهی سیلا (57 م تا 935 م) که بر بخش های جنوبی شبه جزیره کره حکم می راند نیز توجه خاصی معطوف هنرهای رزمی بود. در این حکومت سازمانی نظامی، آموزشی،اجتماعی به نام «هوارانگ دو» وجود داشت، آموزش انواع هنرهای رزمی به ویژه سوباک نیز از جمله فعالیت های این سازمان بود.

اگرچه در این دوران هوارانگ دو فنون گلاویزی و ضربات دست فراوانی را وارد سوباک کرد، اما پس از آن میل چندانی به تمرین این نوع فنون در کره وجود نداشت و این رشته به شکل اولیه آن که بر مبنای ضربه زدن و جلوگیری از نزدیک شدن دشمن استوار بود، ادامه یافت. تکنیک های گلاویزی سوباک که «یوسول» نامیده می شد، بعدها با ورود به ژاپن پایه گذار ورزش «جودو» شد.

تمرین هنرهای رزمی در زمان امپراتوری قدرتمند «کوریو» (935 تا 1392) نیز رواج زیادی داشت، در جشن های سالانه گوناگونی که در این سلسله بر گزار می شد، علاوه بر ورزشهای رزمی به مسابقات کشتی و چوگان نیز بهای زیادی داده می شد.

روی کار آمدن سلسله یی (1392 تا1910) که مبتنی بر تفکرات ایدئالیستی، رواج بودیسم و زدودن افکار کنفوسیوس از این کشور بود، کاهش نقش نظامیان در حکومت را نیز در پی داشت. این وضعیت اگرچه از رونق هنرهای رزمی کاست، اما تکامل این فنون تا هنگام اشغال کره توسط ژاپن در 1910 ادامه داشت.

در دوران حکومت استعماری ژاپن هنرهای رزمی بومی کره نیز مانند دیگر مظاهر فرهنگی این کشور با ممنوعیت مواجه شد، ژاپنی ها مدارس کاراته را در این کشور تأسیس و آموزش آن را جایگزین تکواندو کردند.

آموزش هنرهای رزمی کره ای در این دوران به طور مخفیانه در مناطق کوهستانی صعب العبور توسط گروه های کوچک ادامه داشت. 

تکواندو مدرن(تاپ تکواندو )

پس از پایان جنگ و آزادی کره ورزشهای رزمی سنتی این کشور تا حد زیادی با رشته های ژاپنی همانند کاراته، کندو و جودو آمیخته شده بود، در عین حال بسیاری از رزمی کاران کره هم با آموختن هنرهای رزمی چینی آن ها را وارد کره کرده بودند. در آن زمان بیشتر اصطلاح های «تانگ سو دو» و «کونگ سو دو» برای نام گذاری ورزشی که بعدها به تکواندو معروف شد، به کار می رفت.

تلاش برای بازسازی تکواندو و بازگرداندن آن به حالت اصلی خود در نهایت منجر به تبدیل این رشته به ورزش ملی کره و محبوبترین سبک رزمی در سراسر دنیا شد:

1961 - «انجمن تا سو دو» تأسیس شد. هدف این نهاد ایجاد یگانگی در هنرهای رزمی کره ای بود.

1962 – تکواندو به عنوان یک بازی رسمی به چهل و سومین دوره بازیهای ملی کره جنوبی وارد شد.

1965 - «انجمن تا سو دو» به«انجمن تکواندو» تغییر نام داد.

1972 - «کوکی وان» تأسیس شد. این باشگاه تا امروز بالاترین مرجع فنی تکواندو بوده است.

1973 – تأسیس «فدراسیون جهانی تکواندو» ( WTF   )

1973 – برگزاری نخستین دوره بازیهای جهانی این رشته در کره با شرکت 200 ورزشکار از 19 کشور. آمریکا، تایوان و مکزیک در جدول رده بندی پس از کره قرار گرفتند.

1976 – شورای بین المللی ورزشهای نظامی «سیزم» تکواندو را به عنوان یکی از بازی های خود پذیرفت.

1983 – کمیته بین المللی المپیک «فدراسیون جهانی تکواندو» را به عنوان یکی از اعضای خود اعلام کرد.

1986 – برگزاری تکواندو به عنوان یک بازی نمایشی در بازیهای آسیائی سئول.

1988 – برگزاری تکواندو به عنوان یک بازی نمایشی در المپیک سئول.

1994 – تکواندو به عنوان یک رشته رسمی در بازیهای آسیائی هیروشیما برگزار شد.

2000 - تکواندو به عنوان یک رشته رسمی در المپیک سیدنی برگزار شد.

اولین بار به صورت رسمی در اواسط دهه 1950 گروهی از نظامیان کره‌ای با هم تصمیم گرفتند این ورزش را که آمیزه‌ای از حرکات آزاد دست و ضربات پا است سازماندهی کنند که پس از آن به تکواندو معروف شد که به سرعت در طول 30 سال اخیر به یکی از موثرترین و کاربردی‌ترین شیوه‌های دفاع شخصی بدون استفاده از سلاح سرد و گرم تبدیل شد، و امروزه بسیاری از ما به راحتی آن را در طی دوره‌های کوتاه مدت آموزشی فرامی گیریم.

این ورزش در ایران، امریکا و اروپا نیز هواداران خود را دارد و در میان امریکاییها و بویژه سیاهپوستان بسیار طرفدار دارد و مانند سایر رشته‌های ورزشی در کوتاهترین زمان ممکن جای خود را درمیان آنها پیدا کرده است.

روایتی دیگر

تکواندو ورزشی است که منشاُ ومبداُشکل گیری آن کشورکره جنوبی (‌ایالت منچوری سابق)‌ میباشد . این کشوردرمیان کشورهای چین وژاپن قرارگرفته وازنظر سوق الجیشی دارای موقعیت خاصی بود که همواره برسرتصاحب آن مابین این کشورها درگیری شدیدصورت میپذیرفت ومردم کره با حس میهن پرستی همواره برای استقلال کشورخودباهر وسیله ممکن به دفاع از تجاوز ، تجاوزگران به سرزمین خود می پرداختند که یکی از بهترین روشهای دفاعی آنان استفاده ازفنون تکواندو بودکه درآن برهه اززمان با نامهای هوارانگ دو –تکیون و…… نامیده می شد .

پس از اتحادقومهای مختلف برعلیه تجاوزگران وپیروزی آنان درجنگ وتشکیل یک حکومت واحد درکشور نام کشور ازمنچوری بنام کره که این نام الهام گرفته شده ازقوم کوریو که هسته مرکزی اتحاد اقوام کره بود گرفته شده بود ،تغییر پیدا نمود. درهمین زمان نیز ورزش رزمی کره بنام تکواندوثبت گردید( 15 آگوست 1945 میلادی ) ومسئولان آن ضمن تدوین قوانین ومقررات آموزشی واداری این ورزش درکره شروع به فعالیت جهت گسترش آن دردیگرکشورهای جهان شدند ونتیجه آن پس ازگذشت حدود شصت سال تلاش مستمر،حضورورزش تکواندوبعنوان یک ورزش مدرن امروزی دربزرگترین میادین ورزشی جهان اعم ازتورنمنت های بین المللی – قهرمانی قاره ای (آسیا – اقیانوسیه – اروپا – آمریکا – آفریقا )‌ قهرمانی جام جهانی – قهرمانی جهان (‌ازسال 1973)‌وازسال 2000 نیزبعنوان یک رشته رزمی رسمی وازبزرگترین ومعتبرترین میادین ورزشی جهان یعنی المپیک گردید که دراین اولین المپیک (سال 2000) کشور عزیزمان ایران با دوسهمیه بازیکن منتخب شده ازسوی فدراسیون جهانی بنام هادی ساعی ومجید افلاکی وسرمربی تیمهای ملی حسن ذوالقدری شرکت نموده ودروزن پنجم هادی ساعی با تمام مشکلات سیاسی واداری موجود که اثرگذار درنتابج مسابقات بین المللی میباشدموفق به کسب یک مدال برنز ارزشمندازالمپیک گردید .

درسال 1349 (مطابق 1970 میلادی )‌با مطالعاتی که درسیستم نظامی کشورجهت تقویت وتربیت نیروهای تخصصی وویژه ارتش انجام گردید تکواندو با توجه به مهارت خاص فیزیکی وچابکی وکاربردهای فنی آن مورد توجه مسئولان وقت قرار گرفته وبعنوان یک درس اصلی آموزشی نیروهای ویژه چترباز (‌تیپ نوحه )‌ تعیین گردید .جهت آموزش آن نیزاساتید این ورزش (کیم سورین – کیم یانگ هونگ )‌ازکشورکره دعوت شده واین اساتید آموزش فشرده وسخت آنرا درپرسنل منتخب نیروهای مخصوص شروع نمودند که پس از اتمام این دوره فارغ التحصیلان آن اساتیدوپیشکسوتان حاضر: استادمحمداسماعیل آذرپاد - استاد داودارجمند – استاد کاظم رضایی – استادسلیمان علی نسب – استاد شیراسب واستادان زنده یاد، شادروان حسن زرشکی – شادروان قاسم نقیب زاده – شادروان منصور فکوری ودیگر فارغ التحصیلان بودند واز سال 1350 توسط همین اساتید آموزش آن درباشگاههای تهران دخانیات – کیان – نیکنام و……… به میان ورزشکاران علاقه مند به ورزشهای رزمی برده شد وپس ازحدود بیست وسه سال آموزش وتلاش حاصل آن تعداد کثیری مربی وداور وقهرمان توسط این اساتید وشاگردان اولیه وثانویه آنان درسراسرکشورمیباشد .

فدراسیون تکواندو ازسال 1363 مستقلاً به ریاست آقای سیدمصطفی صفوی تشکیل یافته وپس از تکمیل بافت اداری وتشکیلاتی ، بمنظور یکپارچگی در امرآموزش ازیکی از اساتید کره بنام شین چال کانگ دعوت بعمل آورده ونسبت به برگزاری کلاس آموزش مربیگری رسمی اقدام نمود . این استاد چندسال نیز رهبری تیمهای ملی را بعهده گرفت واکنون بعنوان رئیس کمیته فنی فدراسیون با فدراسیون همکاری مینماید وهرساله نیز سمیناربین المللی هماهنگی مربیان کشور را برگزار وآزمون بین المللی درجات کمربند را برعهده داردکه خدمات این استاد به تکواندوکاران ایران کاملاً مشهود میباشد. درسال 1369پس ازآقای صفوی ریاست فدراسیون بعهدة آقای محمد قمی نماینده محترم مجلس سپرده شدودرسال 1373نیز مجدداً آقای صفوی بریاست فدراسیون رسیده که بعد ازایشان درسال 1375آقای مختار کلانتری عهده دار ریاست فدراسیون گردیدند که درتمامی این دورانها موفقیت های بیشماری درتمامی ابعاد بخصوص مسابقات قهرمانی بین المللی وتورنمنت های معتبر تیم ملی گردید وازسال 1379 پس ازتغییرات درروش انتصابی رؤسای فدراسیونها وهیئتها درسازمان تربیت بدنی وتبدیل آن به سیستم انتخابی وتدوین آئین نامه آن ازسال 1379 آقای سیدمحمدپولادگربا اخذ38 راُی از41 راُی قانونی بریاست فدراسیون انتخاب ومشغول به فعالیت گردیده وبا همکاری وبکارگیری اساتید خوب کشور دربرنامه ریزی های صحیح ومورد نیاز وبا استفاده ازامکانات وپشتیبانی های سازمان تربیت بدنی در زمینه اخذ مقامهای قهرمانی ونائب قهرمانی جهان ومقامهای مکتسبه دردیگر میادین بین المللی وهمچنین تربیت مربیان وداوران بین المللی جایگاه خاصی را نزدکشورهای دیگربدست آورده است.

تکواندو درایران درحال حاضر یکی از بهترین ورزشهای مورد نظر خانواده ها وتمام جامعه گردیده ویکی از ورزشهای طراز اول سازمان تربیت بدنی ازنظراداری وتشکیلاتی فدراسیون وهیئتهای استانها وازورزشهائی میباشد که ازنظر کسب مدالهای رنگین طلایی ونقره ای وبرنز ازمیادین مهم قهرمانی جهانی – جام جهانی – تورنمنت های بین المللی دررده های سنی نوجوانان – جوانان بزرگسالان ومقامهای نخست ونایب قهرمانی ورده بندی های تیمی درجهان مورد توجه خاص مسئولان ورزشی ومسئولان سیاسی کشور میباشد .

آموزش تکواندو از بدو شروع درایران (‌1350 )‌ تا به امروز مبتنی برآخرین اصول وسیستم جهانی بوده ودرطول سالیان با استفاده ازتجارب بین المللی وکشوری هرساله نسبت به بهبود روشهای آموزشی تلاش نموده است وامروز شاهد آن هستیم که آخرین متدهای آموزشی اعم از مربیگری – داوری – مبارزه درکشور مبتنی بر اصول انسان سازی متعادل براساس احکام اسلامی آموزش داده میشود وفدراسیون بعنوان منبع رسمی وقانونی درکشور وهیئتها ی استانها بعنوان نمایندگان فدراسیون کلیه امور این رشته ورزش را تحت پوشش قرار داده اند ووجود همین قوانین ومقررات ورعایت ونظارت برروند حرکتی واجرایی آن توسط مسئولان مربوطه حاصلش اخذ تجارب واصلاح وبهبود روشها میباشد که نتیجه آن پیروزی قهرمانان ارزشمند تیم های ملی درمیادین مسابقات مختلف اعم از قهرمانی کشورولیگ کشوری ولیگ استان – درکلیه رده های سنی وبه اهتزاز درآوردن پرچم وترنم سرود کشورمان درکلیه میادین مسابقات بین المللی میباشیم واین پیشرفت چنان مورد توجه کشورهای دیگر قرار گرفته است که اساتیدی ازکشوربرای آموزش با درخواست رسمی فدراسیونهای کشورهای مختلف به آن کشورها اعزام گریده اند وازقهرمانان تیمهای ملی کشورهم برای کسب تجربه دعوت بعمل میآورند.(مرتضی کریمی درلبنان –اصغررحیمی درکشورکویت – رضا مهماندوست درچین تایپه –حسن زاهدی کشوربلغارستان)

امیداست با به مددالهی وباحسن نیت وهمت مربیان وبرنامه ریزی صحیح مسئولان وتلاش پرفروغ همة قهرمانان همواره شاهدپیروزی های پی درپی درتمام میادین جهانی برای کشورعزیزمان ایران همیشه سربلند باشیم

تاریخچه تکواندو: